Σάββατο 2/10 και Κυριακή 3/10 Βαθύ
· Είδος: Αστυνομική
· Παραγωγής: 1983
· Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 20 Αυγούστου 2009
· Διάρκεια: 85'
· Διανομή: ArtFree
· Χρώμα: Έγχρωμο
· Χώρα προέλευσης: Γαλλία
· Γλώσσα: Γαλλικά - Ιταλικά· Παραγωγής: 1983
· Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 20 Αυγούστου 2009
· Διάρκεια: 85'
· Διανομή: ArtFree
· Χρώμα: Έγχρωμο
· Χώρα προέλευσης: Γαλλία
· Συντελεστές:
Vincent Risterucci ... Lucien
Caroline Lang ... Elise
Marc Ernest Fourneau ... Norbert
Bruno Lapeyre ... Martial
Jeanne Aptekman ... Yvette
Βασισμένη σε διήγημα του Leo Tolstoy
Υπάρχει μια φράση στην αρχή της ταινίας που μόνο οι φανατικοί που θα τη δουν για τρίτη ή τέταρτη φορά αντιλαμβάνονται τη σημασία της: Οι δύο μαθητές οι οποίοι σε λίγο θα θέσουν σε κυκλοφορία το πλαστό χαρτονόμισμα ξεφυλλίζουν ένα φωτογραφικό λεύκωμα με γυναικεία γυμνά της Μπελ Επόκ. «Το ανθρώπινο σώμα είναι όμορφο», σχολιάζει ο ένας από τους δυο. Πρόκειται για μια φράση «οδοδείκτη», που προσδιορίζει, σύμφωνα με τα πιστεύω του Jansenιστή Μπρεσσόν (Cornelius Jansen, 1585-1638, Ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος της πόλεως Ypres της Φλάνδρας, ο οποίος απέρριπτε την ελεύθερη βούληση και πίστευε στην ανένδοτη χάρη και στην περιορισμένη εξιλέωση ) ότι βρισκόμαστε σε μια μετα-χριστιανική εποχή, όπου τα πάντα επιτρέπονται…
Ο Robert Bresson υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές που γνώρισε η κινηματογραφική Τέχνη. Όχι τόσο για το αριστουργηματικό έργο που άφησε, το οποίο απαριθμείται σε 14 συνολικά ταινίες, αλλά κυρίως για τη διάσταση που έδωσε στον κινηματογράφο. Με τους πειραματισμούς του στην αφήγηση και μια εξωφρενικά μινιμαλιστική σκηνοθεσία μοιάζει να επανεφευρίσκει την 7η Τέχνη, και να την απαλλάσσει ολοκληρωτικά από την όψιμη εικονική της φύση.
Υπήρξε ιδρυτής, και εδραιωτής θα λέγαμε, του ποιητικού-αφαιρετικού κινηματογράφου. Θεωρεί χρέος του κινηματογραφικού μέσου να ποιήσει έναν παρθενικό στοχασμό πάνω στον κόσμο, και όχι μια αναπαράσταση αυτού. Τίθεται κάθετα αρνητικός στο ότι ο κινηματογράφος οφείλει να αναπαριστά τον κόσμο. Καθώς θεωρεί πως όποιο κομμάτι της πραγματικότητας και να μας φανερώνεται, αυτό στολίζεται με τις μνήμες, τα βιώματα και τα συναισθήματα του θεατή, και εν τέλη παραδίδεται αναπόφευκτα και στωικά στη σφαίρα του υποκειμενικού. Στα πλαίσια αυτά ο Robert Bresson αρνείται τους κανόνες και την παραδοσιακή αφήγηση του cinema. Πολύ σπάνια θα δούμε κάποιο υποκειμενικό-κοντινό πλάνο. Στοχεύει στην "κατασκευή" πρωτότυπων εικόνων, ή καλύτερα στην πρωτότυπη συναρμολόγηση των εικόνων, με τρόπο τέτοιο που θα συνθέτουν ένα εντελώς καινούργιο στοχαστικό σύμπαν, που θα είναι απαλλαγμένο απ` τις προγενέστερες (κινηματογραφικές και μη) εμπειρίες του θεατή. Ο Γάλλος σκηνοθέτης με παρόμοιο τρόπο διαλέγει και τους ηθοποιούς του. Στην ουσία ποτέ δε βλέπουμε ηθοποιούς στις ταινίες του Bresson. Καθώς ο σκηνοθέτης επιλέγει ηθοποιούς "μιας χρήσης" ή "λευκά χαρτιά". Ώστε να μην ανασύρονται απ`το υποσυνείδητο του θεατή ανεπιθύμητες προγενέστερες εντυπώσεις. Ο ηθοποιός στο cinema του Bresson δεν υποδύεται, δεν ερμηνεύει. Απλά υπάρχει μέσω των κινήσεων του, χωρίς κάποιο ψυχοσωματικό βάρος.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος που χειρίζεται τις υπόλοιπες "κινηματογραφικές συνιστώσες". Στις ταινίες της 7ης Τέχνης συχνά η ποίηση , η μουσική, η φωτογραφία είναι παράγοντες που διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο στην δραματουργία. Στο σινεμά του Bresson δεν υφίσταται κάτι τέτοιο. Μοναδικός σκοπός της εικόνας είναι να απογυμνωθεί από κάθε δυνατή επιτήδευση. Έτσι τα πάντα αποτυπώνονται με μια μινιμαλιστική ακρότητα. Η μουσική δίνει τη θέση της σε ένα κονσέρτο από φυσικούς ήχους, ήχους του περιβάλλοντος . Ενώ ο λόγος, εκ πρώτης όψεως μοιάζει τουλάχιστον αδιάφορος και απολύτως αποδραματικοποιημένος.
Το L` Argent – η τελευταία ταινία του - είναι εμπνευσμένο από τη νουβέλα του Leo Tolstoy "Το Κίβδηλο Χρήμα". Αυτό "Το Κίβδηλο Χρήμα" ο Bresson το τιτλοφορεί απλά ως "Χρήμα". Γιατί για τον Bresson το ίδιο το χρήμα, εξ` ορισμού, είναι μια κίβδηλη κατασκευή. Απ` τη στιγμή μάλιστα που το κατασκευασμένο χαρτονόμισμα αντιπροσωπεύει μια ονομαστική αξία σημαντικά αποκλίνουσα απ` την πραγματική.
Στο πρώτο μέρος παρακολουθούμε την κυκλοφορία ενός πλαστού χαρτονομίσματος, που μέσα από μια σειρά γεγονότων θα οδηγήσει έναν αθώο στη φυλακή. Ο αθώος έχει πέσει θύμα εις διπλούν. Πρώτον του κίβδηλου χαρτονομίσματος και δεύτερον μιας ψευδορκίας. Όμως αποδέχεται τη μοίρα του χωρίς καμία προσπάθεια υπεράσπισης.
Στο δεύτερο μέρος, γινόμαστε μάρτυρες μιας ακατανόητης φιλίας-σχέσης. Το θύμα βγαίνει απ` τη φυλακή, με όψη πλέον εγκληματία (καθώς οι έννοιες θύτης-θύμα αλληλομεταβάλλονται με επαναληπτικότητα). Και όμως, μια ηλικιωμένη κυρία, στον μαγνητισμό του πρώτου βλέμματος, θα προσφέρει απλόχερα στέγη και συμπόνια.
Στο τρίτο μέρος, το λευκό-κάθαρση φαίνεται να κυριαρχεί παρά την κατά τ` άλλα σκουρόχρωμη απόχρωση της ταινίας. Και ενώ ανάμεσα στην δεσπόζουσα καθολική αγριότητα θα παρεμβάλλονται μερικές έντονα ποιητικές σκηνές η σχέση μεταξύ της ηλικιωμένης και του αποφυλακισμένου θα πάρει απρόβλεπτη τροπή .
Άραγε τι σημαίνει η αποδοχή και η βοήθεια απ` την πλευρά της ηλικιωμένης;Πρόκειται για τη συγχώρεση που ανταλλάσσει ένα εγκόσμιο τέλος για μια υπερκόσμια ανταμοιβή;
κριτική από τον Γιώργο Ευθυμίου (www.cine.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου