HOMELAND
Παρασκευή 19/1/2012 Καρλόβασι
Σαββατοκύριακο 20-21/1/2012 Σάμος
Σκηνοθεσία: Σύλλας Τζουμέρκας
Σενάριο: Σύλλας Τζουμέρκας, Γιούλα Μπούνταλη
Παραγωγός: Μαρία Δρανδάκη, Θάνος Αναστόπουλος
Διεύθυνση Φωτογραφίας Παντελής Μαντζανάς
Μοντάζ: Πάνος Βουτσαράς
Μουσική: Drog_A_Tek
Σκηνικά - Κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη
Παραγωγή Φαντασία Οπτικοακουστική, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ΕΡΤ, Pan Entertainment, DANZAprojekt, Ηomemade Films, με την υποστήριξη του Υ.ΜΑ.Θ.
Ήχος: Άρης Λουζιώτης, Δημήτρης Κανελλόπουλος, Πάνος Βουτσαράς, Κώστας Βαρυμποπιώτης
Μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Διανομή: Nutopia
Χώρα Παραγωγής: ΕΛΛΑΔΑ
Γλώσσα: Ελληνικά
Έτος Παραγωγής: 2010
Διάρκεια: 111'
Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Θάνος Σαμαράς, Ιωάννα Τσιριγκούλη, Ερρίκος Λίτσης, Γιούλα Μπούνταλη, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Χρήστος Πασσαλής, Γιώργος Βαλαής, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Μαρία Καλλιμάνη
Κριτικές της ταινίας
1. Στη δεκαετία του 1970, σε κάποιο νοσοκομείο της Ελλάδας, μια οικογένεια θα αναγκαστεί να πάρει μια σκληρή απόφαση: να δώσει για υιοθεσία το νεογέννητο μωρό της μιας αδερφής, την οποία οι υπόλοιποι συγγενείς έκριναν ακατάλληλη για να μεγαλώσει και δεύτερο παιδί, στον ωριμότερο και πιο 'τακτοποιημένο' οικογενειακά αδερφό της. Μια εικοσαετία αργότερα, το μυστικό αποκαλύπτεται και οι δεσμοί της οικογένειας έρχονται σε ρήξη, ενώ η χώρα βρίσκεται σε έντονες κοινωνικές αναταραχές.
Μετά από μια επιτυχημένη και πολυβραβευμένη πορεία ως μικρομηκάς, ο Σύλλας Τζουμέρκας παρουσιάζει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, «Χώρα Προέλευσης», ένα φιλόδοξο δράμα που βάζει στο στόχαστρό του τη (νεο)ελληνική οικογένεια και τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Φιλόδοξο τόσο ως αφηγηματική δομή όσο και ως περιεχόμενο. Από τη μια, ο θαρραλέος σκηνοθέτης αποπειράται να μας συστήσει μια ιδιότροπη φιλμική γλώσσα, κατακερματίζοντας την αφήγησή του με μανιασμένο μοντάζ που κάνει ασταμάτητα άλματα στο χρόνο, στο χώρο, αλλά και στα πρόσωπα των πολλών πρωταγωνιστών του. Από την άλλη, μέσω μιας ιδιαίτερης διαλεκτικής που προσπαθεί να αναπτύξει, επιχειρεί μια σύνδεση διαφορετικών μεταξύ τους στοιχείων, όπως για παράδειγμα της κοινωνίας με την οικογένεια ή του παρελθόντος με το παρόν.
Μόνο που ο Τζουμέρκας, εξαιτίας της υπερβολικής σιγουριάς του, βουτάει σε πολύ βαθιά σκηνοθετικά και σημειολογικά νερά και, παρόλο που στην αρχή φαίνεται ότι μπορεί να κολυμπήσει, σύντομα γίνεται αντιληπτό ότι ο πήχης έχει μπει πολύ ψηλά και τελικά η ταινία 'κουράζεται' και αδυνατεί να διαχειριστεί επάξια όλα αυτά με τα οποία θέλει να αναμετρηθεί. Η ένταση και ο ρυθμός της φρενήρους πρώτης πράξης εξαφανίζονται, τα σκηνοθετικά ευρήματα τελειώνουν, οι ερμηνείες κάνουν κύκλους και η δραματουργία μολύνεται με το μικρόβιο της εσωστρέφειας και αδυνατίζει σταδιακά πέφτοντας, ενίοτε, και σε αντιφάσεις. Η ουσιαστική σύνδεση της Ιστορίας με το Σήμερα και της κοινωνίας με τη 'μικρή κοινωνία', την οικογένεια, δεν έρχεται ποτέ. Όλος αυτός ο πληθωρισμός εννοιών, προσώπων και συναισθημάτων αποδεικνύεται υπεράνω του Τζουμέρκα και καταλήγει να λειτουργεί εναντίον της 'Χώρας Προέλευσης', χαρίζοντάς της εύκολα τον χαρακτηρισμό μιας 'φιλόδοξης αποτυχίας'.
Σημαντικότατο μειονέκτημα της ταινίας είναι η επιλογή του Θάνου Σαμαρά για το ρόλο του γιου που έχει μεγαλώσει νομίζοντας τον αδερφό του για ξάδερφο. Η απόφαση να κουβαλήσει στους ώμους του όλο το δραματουργικό βάρος της κορύφωσης της ταινίας συγκαταλέγεται στις λανθασμένες επιλογές του Τζουμέρκα, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την αδυναμία του ίδιου του ηθοποιού να ξεφύγει από τη μία και μοναδική υποκριτική μανιέρα που χρησιμοποιεί όλα αυτά τα χρόνια, καταλήγοντας να παίζει και πάλι τον εκκεντρικό και προβληματικό νεαρό άνδρα. Αντίθετα, η Ιωάννα Τσιριγκούλη, στον άλλο 'προβληματικό' χαρακτήρα της ταινίας, αυτόν της αδερφής που της πήραν το παιδί, διαπρέπει με εξαιρετική ωριμότητα ξεδιπλώνοντας το πηγαίο ταλέντο της στην μακράν καλύτερη ερμηνεία όλου του συνόλου των ηθοποιών.
Σπύρος Θωμόπουλος
.
2. Μια οικογένεια και μια χώρα στην ίδια πορεία, αυτή της ελεύθερης πτώσης. Δυο γυναίκες καλούνται να καθορίσουν την τύχη ενός μωρού. Η φυσική μητέρα κρίνεται ακατάλληλη από την οικογένειά της κι έτσι η θεία αναλαμβάνει τον ρόλο της τελευταίας. Η γενιά του ’50, η γενιά της μεταπολίτευσης και η νεότερη γενιά, μέσα από ένα στρόβιλο βίας, ανομολόγητων μυστικών κι ενοχής θα βρεθούν αντιμέτωπες με τις πράξεις τους αλλά και η μία απέναντι στην άλλη. Η «Χώρα Προέλευσης» μιλά ανοιχτά για όλα εκείνα που το ελληνικό σινεμά κάνει εδώ και χρόνια τα στραβά μάτια: την πολυεπίπεδη υποκρισία, την κοινωνία του ψέματος, την ιστορική ευθύνη και το (αβέβαιο) μέλλον. Και όλα αυτά, σε ένα φιλμ που είναι πολιτικό όσο είναι πολιτικά μη ορθό.
Μέσα από ένα δαιδαλώδες μοντάζ παράλληλων δράσεων, μελετημένο μέχρι το τελευταίο καρέ, το κουβάρι της ιστορίας ξετυλίγεται μπλέκοντας την μίνι-τραγωδία μιας ενδοοικογενειακής υιοθεσίας με την ιστορία του τόπου τα τελευταία τριάντα χρόνια. Αρχειακό υλικό από διαδηλώσεις, ειρηνικές και μη, εικόνες ξεσηκωμού και βίας, μπερδεύονται με το δράμα των χαρακτήρων, που κινούνται ανάμεσα σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, νοσοκομεία, δρόμους, πανεπιστημιακές και σχολικές αίθουσες. Με έναν εξίσου ακραία δουλεμένο ηχητικό σχεδιασμό, η αφήγηση, παρά το αρχικό σοκ του θεατή -που βρίσκεται ελαφρώς μετέωρος μεταξύ ιστοριών, σκηνών και κινηματογραφικού χρόνου- δένει συνεπώς με την ιστορία και τη φόρμα της ταινίας.
Ο Σύλλας Τζουμέρκας, στην πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους σκηνοθετεί ένα μεγαλοπρεπές μελόδραμα επιβεβαιώνοντας το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του. Ο μαξιμαλισμός στα μέσα του και στον τρόπο που σκηνοθετεί μπορεί να ξενίσει τον -συνηθισμένο σε πιο μίνιμαλ καταστάσεις θεατή- ωστόσο συμβαδίζει απόλυτα με τις προθέσεις του. Η «Χώρα Προέλευσης» στοχάζεται τελικά πάνω στην ελευθερία. Μπορεί αυτή να υπάρξει ή θα μεταλλάσσεται αέναα, υπό το βάρος νέων μυστικών; Η απάντηση στη σκοτεινή αίθουσα.
Φαίδρα Βόκαλη (e-go.gr)
Παρασκευή 19/1/2012 Καρλόβασι
Σαββατοκύριακο 20-21/1/2012 Σάμος
Σκηνοθεσία: Σύλλας Τζουμέρκας
Σενάριο: Σύλλας Τζουμέρκας, Γιούλα Μπούνταλη
Παραγωγός: Μαρία Δρανδάκη, Θάνος Αναστόπουλος
Διεύθυνση Φωτογραφίας Παντελής Μαντζανάς
Μοντάζ: Πάνος Βουτσαράς
Μουσική: Drog_A_Tek
Σκηνικά - Κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη
Παραγωγή Φαντασία Οπτικοακουστική, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ΕΡΤ, Pan Entertainment, DANZAprojekt, Ηomemade Films, με την υποστήριξη του Υ.ΜΑ.Θ.
Ήχος: Άρης Λουζιώτης, Δημήτρης Κανελλόπουλος, Πάνος Βουτσαράς, Κώστας Βαρυμποπιώτης
Μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Διανομή: Nutopia
Χώρα Παραγωγής: ΕΛΛΑΔΑ
Γλώσσα: Ελληνικά
Έτος Παραγωγής: 2010
Διάρκεια: 111'
Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Θάνος Σαμαράς, Ιωάννα Τσιριγκούλη, Ερρίκος Λίτσης, Γιούλα Μπούνταλη, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Χρήστος Πασσαλής, Γιώργος Βαλαής, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Μαρία Καλλιμάνη
Κριτικές της ταινίας
1. Στη δεκαετία του 1970, σε κάποιο νοσοκομείο της Ελλάδας, μια οικογένεια θα αναγκαστεί να πάρει μια σκληρή απόφαση: να δώσει για υιοθεσία το νεογέννητο μωρό της μιας αδερφής, την οποία οι υπόλοιποι συγγενείς έκριναν ακατάλληλη για να μεγαλώσει και δεύτερο παιδί, στον ωριμότερο και πιο 'τακτοποιημένο' οικογενειακά αδερφό της. Μια εικοσαετία αργότερα, το μυστικό αποκαλύπτεται και οι δεσμοί της οικογένειας έρχονται σε ρήξη, ενώ η χώρα βρίσκεται σε έντονες κοινωνικές αναταραχές.
Μετά από μια επιτυχημένη και πολυβραβευμένη πορεία ως μικρομηκάς, ο Σύλλας Τζουμέρκας παρουσιάζει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, «Χώρα Προέλευσης», ένα φιλόδοξο δράμα που βάζει στο στόχαστρό του τη (νεο)ελληνική οικογένεια και τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Φιλόδοξο τόσο ως αφηγηματική δομή όσο και ως περιεχόμενο. Από τη μια, ο θαρραλέος σκηνοθέτης αποπειράται να μας συστήσει μια ιδιότροπη φιλμική γλώσσα, κατακερματίζοντας την αφήγησή του με μανιασμένο μοντάζ που κάνει ασταμάτητα άλματα στο χρόνο, στο χώρο, αλλά και στα πρόσωπα των πολλών πρωταγωνιστών του. Από την άλλη, μέσω μιας ιδιαίτερης διαλεκτικής που προσπαθεί να αναπτύξει, επιχειρεί μια σύνδεση διαφορετικών μεταξύ τους στοιχείων, όπως για παράδειγμα της κοινωνίας με την οικογένεια ή του παρελθόντος με το παρόν.
Μόνο που ο Τζουμέρκας, εξαιτίας της υπερβολικής σιγουριάς του, βουτάει σε πολύ βαθιά σκηνοθετικά και σημειολογικά νερά και, παρόλο που στην αρχή φαίνεται ότι μπορεί να κολυμπήσει, σύντομα γίνεται αντιληπτό ότι ο πήχης έχει μπει πολύ ψηλά και τελικά η ταινία 'κουράζεται' και αδυνατεί να διαχειριστεί επάξια όλα αυτά με τα οποία θέλει να αναμετρηθεί. Η ένταση και ο ρυθμός της φρενήρους πρώτης πράξης εξαφανίζονται, τα σκηνοθετικά ευρήματα τελειώνουν, οι ερμηνείες κάνουν κύκλους και η δραματουργία μολύνεται με το μικρόβιο της εσωστρέφειας και αδυνατίζει σταδιακά πέφτοντας, ενίοτε, και σε αντιφάσεις. Η ουσιαστική σύνδεση της Ιστορίας με το Σήμερα και της κοινωνίας με τη 'μικρή κοινωνία', την οικογένεια, δεν έρχεται ποτέ. Όλος αυτός ο πληθωρισμός εννοιών, προσώπων και συναισθημάτων αποδεικνύεται υπεράνω του Τζουμέρκα και καταλήγει να λειτουργεί εναντίον της 'Χώρας Προέλευσης', χαρίζοντάς της εύκολα τον χαρακτηρισμό μιας 'φιλόδοξης αποτυχίας'.
Σημαντικότατο μειονέκτημα της ταινίας είναι η επιλογή του Θάνου Σαμαρά για το ρόλο του γιου που έχει μεγαλώσει νομίζοντας τον αδερφό του για ξάδερφο. Η απόφαση να κουβαλήσει στους ώμους του όλο το δραματουργικό βάρος της κορύφωσης της ταινίας συγκαταλέγεται στις λανθασμένες επιλογές του Τζουμέρκα, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την αδυναμία του ίδιου του ηθοποιού να ξεφύγει από τη μία και μοναδική υποκριτική μανιέρα που χρησιμοποιεί όλα αυτά τα χρόνια, καταλήγοντας να παίζει και πάλι τον εκκεντρικό και προβληματικό νεαρό άνδρα. Αντίθετα, η Ιωάννα Τσιριγκούλη, στον άλλο 'προβληματικό' χαρακτήρα της ταινίας, αυτόν της αδερφής που της πήραν το παιδί, διαπρέπει με εξαιρετική ωριμότητα ξεδιπλώνοντας το πηγαίο ταλέντο της στην μακράν καλύτερη ερμηνεία όλου του συνόλου των ηθοποιών.
Σπύρος Θωμόπουλος
.
2. Μια οικογένεια και μια χώρα στην ίδια πορεία, αυτή της ελεύθερης πτώσης. Δυο γυναίκες καλούνται να καθορίσουν την τύχη ενός μωρού. Η φυσική μητέρα κρίνεται ακατάλληλη από την οικογένειά της κι έτσι η θεία αναλαμβάνει τον ρόλο της τελευταίας. Η γενιά του ’50, η γενιά της μεταπολίτευσης και η νεότερη γενιά, μέσα από ένα στρόβιλο βίας, ανομολόγητων μυστικών κι ενοχής θα βρεθούν αντιμέτωπες με τις πράξεις τους αλλά και η μία απέναντι στην άλλη. Η «Χώρα Προέλευσης» μιλά ανοιχτά για όλα εκείνα που το ελληνικό σινεμά κάνει εδώ και χρόνια τα στραβά μάτια: την πολυεπίπεδη υποκρισία, την κοινωνία του ψέματος, την ιστορική ευθύνη και το (αβέβαιο) μέλλον. Και όλα αυτά, σε ένα φιλμ που είναι πολιτικό όσο είναι πολιτικά μη ορθό.
Μέσα από ένα δαιδαλώδες μοντάζ παράλληλων δράσεων, μελετημένο μέχρι το τελευταίο καρέ, το κουβάρι της ιστορίας ξετυλίγεται μπλέκοντας την μίνι-τραγωδία μιας ενδοοικογενειακής υιοθεσίας με την ιστορία του τόπου τα τελευταία τριάντα χρόνια. Αρχειακό υλικό από διαδηλώσεις, ειρηνικές και μη, εικόνες ξεσηκωμού και βίας, μπερδεύονται με το δράμα των χαρακτήρων, που κινούνται ανάμεσα σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, νοσοκομεία, δρόμους, πανεπιστημιακές και σχολικές αίθουσες. Με έναν εξίσου ακραία δουλεμένο ηχητικό σχεδιασμό, η αφήγηση, παρά το αρχικό σοκ του θεατή -που βρίσκεται ελαφρώς μετέωρος μεταξύ ιστοριών, σκηνών και κινηματογραφικού χρόνου- δένει συνεπώς με την ιστορία και τη φόρμα της ταινίας.
Ο Σύλλας Τζουμέρκας, στην πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους σκηνοθετεί ένα μεγαλοπρεπές μελόδραμα επιβεβαιώνοντας το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του. Ο μαξιμαλισμός στα μέσα του και στον τρόπο που σκηνοθετεί μπορεί να ξενίσει τον -συνηθισμένο σε πιο μίνιμαλ καταστάσεις θεατή- ωστόσο συμβαδίζει απόλυτα με τις προθέσεις του. Η «Χώρα Προέλευσης» στοχάζεται τελικά πάνω στην ελευθερία. Μπορεί αυτή να υπάρξει ή θα μεταλλάσσεται αέναα, υπό το βάρος νέων μυστικών; Η απάντηση στη σκοτεινή αίθουσα.
Φαίδρα Βόκαλη (e-go.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου