ΕΙΔΟΣ: Είδος: ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ, ΘΡΙΛΕΡ
Σκηνοθεσία: ΣΕΡΝΤΑΝ ΓΚΟΛΟΥΜΠΟΒΙΤΣ
Σενάριο: ΜΕΛΙΝΑ ΠΟΤΑ ΚΟΛΙΕΒΙΤΣ, ΣΕΡΝΤΑΝ ΚΟΛΙΕΒΙΤΣ, Βασισμένο στο θεατρικό έργο του ΝΕΝΑΝΤ ΤΕΟΦΙΛΟΒΙΤΣ
Πρωταγωνιστούν : ΝΕΜΠΟΖΑ ΓΚΛΟΓΚΟΒΑΤΣ, ΝΑΤΑΣΑ ΝΙΝΚΟΒΙΤΣ, ΜΙΚΙ ΜΑΝΟΛΟΒΙΤΣ, ΑΝΙΤΣΑ ΝΤΟΜΠΡΑ, ΜΠΟΓΝΤΑΝ ΝΤΙΚΛΙΤΣ, ΒΟΥΚ ΚΟΣΤΙΤΣ, ΒΟΖΙΝ ΤΣΕΤΚΟΒΙΤΣ
Μουσική: ΜΑΡΙΟ ΣΝΑΪΝΤΕΡ
Φωτογραφία: ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΙΛΙΤΣ
Μοντάζ: ΣΜΑΡΚΟ ΓΚΛΟΥΣΑΚ, ΝΤΕΓΙΑΝ ΟΥΡΟΣΕΒΙΤΣ
Χρονολογία παραγωγής: 2007
Χώρα παραγωγής: ΣΕΡΒΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΟΥΓΓΑΡΙΑ
Γλώσσα: ΣΕΡΒΟΚΡΟΑΤΙΚΑ
Διάρκεια: 106'
Διανομή: AMA FILMS
Διακρίσεις:
Μεγάλο Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σόφιας 2007
Πρόταση Σερβίας για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας 2008
Κριτική της ταινίας
Βασισμένο στο πετυχημένο θεατρικό έργο του Nenad Teofilovic, ο φέρελπις Σέρβος σκηνοθέτης Srdjan Golubovic φτιάχνει ένα σύγχρονο φιλμ νουάρ με δραματικές προεκτάσεις και ηθικά διλήμματα, το οποίο ενθουσίασε κοινό και κριτικούς, κέρδισε το μέγα βραβείο του Φεστιβάλ της Σόφιας.
Στη μετά-Μιλόσεβιτς Σερβία, με τον απόηχο των πρόσφατων πολέμων να δονεί ακόμη το μυαλό και την ψυχή των κατοίκων της, o αρχιτέκτονας Μλάντεν, ο οποίος ζει με την καθηγήτρια γυναίκα του και τον αγαπημένο τους γιο ευτυχισμένες μέρες, καλείται να πάρει σκληρές αποφάσεις, όταν πρέπει να εξασφαλίσει αρκετές χιλιάδες ευρώ για να χειρουργηθεί το παιδί του που πάσχει από μια βαριάς μορφής καρδιοπάθεια. Του γίνεται πρόταση να δολοφονήσει έναν ισχυρό άντρα του επιχειρηματικού κόσμου με αντάλλαγμα τα απαιτούμενα χρήματα και μπροστά στη ζωή του αγαπημένου του προσώπου, δεν βάζει τίποτε. Εξωθείται λοιπόν στο να λάβει ασυμβίβαστες με τον χαρακτήρα του και τον εσωτερικό του κόσμο αποφάσεις.
Τα πράγματα περιπλέκονται όταν διαπιστώνει ότι γνωρίζει και συμπαθεί την γυναίκα και την κόρη του υποψηφίου θύματος και, κυρίως, όταν εκείνη αποφασίσει να τον βοηθήσει στο πρόβλημά του…..
Νέστορας Πουλάκος [cine.gr]
2. Συνέντευξη του σκηνοθέτη στον Bernd Buder για Berlinale (Ιανουάριος 2007)
Πώς προέκυψε η ιδέα για την ταινία;
Οι εφημερίδες στη Σερβία είναι γεμάτες αγγελίες μέσα από τις οποίες οι άνθρωποι ζητούν βοήθεια για τα πολύ άρρωστα παιδιά τους. Θυμάμαι το αίσθημα που είχα όταν είδα για πρώτη φορά αυτές τις αγγελίες: είχα σοκαριστεί. Αλλά συνέβη ό,τι ακριβώς συμβαίνει και με τις ειδήσεις για τις φυσικές καταστροφές: την ίδια ημέρα προκαλούν φόβο, συμπάθεια και θλίψη αλλά την επόμενη μέρα έχουν κιόλας ξεχαστεί.
Οι πρωταγωνιστές είναι άνθρωποι μορφωμένοι που ανήκουν στη μεσαία αστική τάξη. Ο αρχιτέκτονας Mladen και ο γιατρός που χειρουργεί το παιδί έχουν και οι δύο το ίδιο αυτοκίνητο, το 30χρονο Renault r4. Θυμούνται μάλιστα ότι πριν 3 δεκαετίες το συγκεκριμένο αυτοκίνητο είχε διαφημιστεί ως ο "μικρός γίγαντας".
Ο Mladen και η Marija έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο αλλά επιβιώνουν με δυσκολία σε αυτή την νέα εποχή και τις νέες συνθήκες ζωής. Επειδή ακριβώς το να τα «καταφέρνεις» -όπως λέει η Marija σε μία σκηνή- σημαίνει «ξεπερνάς τα όρια της ηθικής». Είναι άνθρωποι φυσιολογικοί, αξιοπρεπείς, καλοί. Η Παγίδα αφορά έναν άνθρωπο φυσιολογικό ο οποίος γίνεται δολοφόνος. Αφορά έναν άνδρα ο οποίος ποτέ δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να σκοτώσει, και την κατάρρευση όλων των ηθικών αξιών στις οποίες πίστευε. Το Renault 4 είναι το κοινό στοιχείο του Mladen και του γιατρού. Ως αυτοκίνητο, το R4 ήταν το σύμβολο της μεσαίας αστικής τάξης, που πλέον δεν υφίσταται στη Σερβία. Στη σημερινή Σερβία που διαρκώς αλλάζει υπάρχουν οι πάρα πολύ πλούσιοι και οι πάρα πολύ φτωχοί. Το R4 τώρα συμβολίζει τη φτώχια αυτών των χαρακτήρων καθώς και την ανικανότητά τους να προσαρμοστούν στη νέα κοινωνία που ζουν.
Πόσο εξοικειωμένος είσαι με τέτοιες εμπειρίες, του καθημερινού δηλαδή αγώνα για επιβίωση;
Η Παγίδα είναι μία ταινία για τους φίλους μου: μορφωμένους, έξυπνους και τίμιους ανθρώπους που πίστευαν ότι οι αξίες που έχουν αρκούν για μία φυσιολογική ζωή. Δυστυχώς, η δεκαετία του ‘90 δημιούργησε στη Σερβία κάποιες νέες αξίες που δεν ξέραμε από πριν την ύπαρξή τους.
Από την άλλη, έχουμε το πολυτελές lifestyle του σκοτεινού επιχειρηματία. Η ταινία σου δίνει αυτό το τμήμα της κοινωνίας στο πρόσωπο της Anica Dobra ως τη γυναίκα του γκάνγκστερ που ψάχνει για έναν "καλό άνθρωπο"…
Στη δεκαετία του ΄90 οι γκάνγκστερ στη Σερβία τριγυρνούσαν με αθλητικές φόρμες, κουβαλούσαν όπλα, τα κεφάλια τους ήταν ξυρισμένα. Ήταν bodybuilders και έμοιαζαν σαν μπουλντόγκς. Οι σημερινοί γκάνγκστερ ή για να είμαστε πιο ακριβείς οι μεγιστάνες επιχειρηματίες, είναι άνθρωποι καλοντυμένοι, μορφωμένοι και με καλούς τρόπους. Ανήκουν σε ένα χειραφετημένο τμήμα της κοινωνίας – την ελίτ. Οι γυναίκες τους είναι όμορφες και έξυπνες και οι ίδιοι είναι καλοί σύζυγοι και στοργικοί πατεράδες. Αλλά το χρήμα τους είναι ματωμένο. Και αυτό είναι που χαρακτηρίζει αυτή τη μεταβατική περίοδο.
Όπως και στην προηγούμενη μεγάλου μήκους ταινία, τον Κινούμενο στόχο (Absolute hundred), αρνείσαι να δημιουργήσεις «ασπρόμαυρους» χαρακτήρες. Βλέπουμε το Mladen, ο οποίος ενώ αρχικά παρουσιάζεται ως στοργικός πατέρας, σταδιακά μετατρέπεται σε ένα είδος διαβόλου. Ποια ήταν η αρχική ιδέα; Να δείξεις τη συναισθηματική ισορροπία των ανθρώπων όταν πλέον δεν έχουν άλλα οικονομικά και ψυχολογικά αποθέματα; Ή να δημιουργήσεις μία μεταφορά για την κατάσταση της σερβικής κοινωνίας;
Τίποτα στη ζωή δεν είναι ξεκάθαρα άσπρο ή μαύρο. Κανείς από εμάς δεν είναι απόλυτα καλός ή απόλυτα κακός. Η Παγίδα είναι για έναν καλό άνδρα ο οποίος σταματά να είναι καλός. Η αλλαγή του από ένα στοργικό πατέρα σε δαίμονα είναι σταδιακή, με έντονο το συναίσθημα του αυτό-οίκτου και της δειλίας. Δεν ήθελα αυτή η αλλαγή να είναι διακριτή παρά μέχρι τη σκηνή που ο Mladen εισβάλει στο σπίτι του Miloš. Αυτή είναι η σκηνή όπου βλέπουμε το Mladen με ένα πρόσωπο διαφορετικό… έναν άντρα εντελώς διαφορετικό.
Στο σημείο αυτό μοιάζουν Ο Κινούμενος στόχος και Η Παγίδα, καθώς και οι δύο ταινίες διαπραγματεύονται την κατάρρευση των ηθικών αξιών στις οποίες πίστευαν οι πρωταγωνιστές, και την επίδραση που οι κοινωνικές συνθήκες έχουν στις ζωές τους. Ο Κινούμενος στόχος είναι μία ταινία για το θυμό και την απόγνωση. Είναι μία ταινία ωμή, γεμάτη ενέργεια. Νομίζω πως Η Παγίδα είναι μία ταινία περισσότερο ώριμη, που αφορά την απογοήτευση, γιατί έξι χρόνια μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς, εξακολουθούμε να μη ζούμε σε μία κοινωνία καλύτερη. Το σύστημα των κοινωνικών αξιών δεν είναι διαφορετικό από ότι ήταν. Κι εμείς εξακολουθούμε να είμαστε μισαλλόδοξοι και εγωιστές.
Η ταινία δείχνει τα αποτελέσματα της οικονομικής και ηθικής παρακμής της κοινωνίας: ο άντρας που διατάζει το φόνο, για παράδειγμα, παρουσιάζει τον εαυτό του ως μέλος μίας ομάδας από ανθρώπους με υψηλό το πατριωτικό φρόνημα. Πώς μπορούν οι βασικές ηθικές αξίες να αναδομηθούν;
Αυτοί που αυτό-αποκαλούνται πατριώτες μάς κοστίζουν πολλά. Στο όνομα αυτού του δήθεν πατριωτισμού, έχουν δολοφονήσει, κλέψει και αποκτήσει πλούτη. Ακόμη και σήμερα, στις πολυτελείς τους βίλες, πιστεύουν ειλικρινά ότι έχουν πράξει σωστά. Η αλλαγή στην κοινωνική συνείδηση είναι μία διαδικασία δύσκολη. Μόνο μέσα από την ομολογία και τη συνειδητοποίηση ότι έχουν κάνει φρικτά πράγματα μπορούν να φθάσουν στην κάθαρση και να εξαγνιστούν. Μόνο όταν όλοι στη Σερβία συνειδητοποιήσουν ότι ο Μιλόσεβιτς δεν ήταν ήρωας αλλά εγκληματίας πολέμου, αποτυχημένος και κλόουν, μόνο τότε θα έχουμε πραγματικά μία ευκαιρία…
Η διασταύρωση όπου βλέπουμε το Mladen να σταματά κάθε μέρα με το κόκκινο "μικρό γίγαντα" έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία;
Κάποια χρόνια πριν, σταμάτησα σε ένα φανάρι στη γειτονιά όπου μεγάλωσα, μέσα στο Opel Kadett του 1988. Δίπλα μου ήταν ένα νέο Touareg SUV και δίπλα ακριβώς από αυτό ένα σκουριασμένο Fiat του 1970 και κάτι. Από το πλάι ήρθε ένα 10χρονο γυφτάκι να πλύνει το παρμπρίζ. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι στο ίδιο σημείο. Ταυτόχρονα, και οι τέσσερίς μας ζούμε στην ίδια γειτονιά αλλά ανήκουμε σε εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Αυτό είναι χαρακτηριστικό για το Βελιγράδι. Η διασταύρωση είναι μία μεταφορά για τις διαφορές αυτές στη σύγχρονη Σερβική κοινωνία. Και η σκηνή με τους γύφτους στο "little Diana" είναι ένας φόρος τιμής σε ένα όμορφο ντοκιμαντέρ, το Pretty Diana, σε σκηνοθεσία του Boris Mitić. Είναι μία ταινία που μου θυμίζει τους Los Olvidados του Louis Buñuel.
Η αρχιτεκτονική έχει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στις ταινίες σου. Στην Η Παγίδα, το βλέπουμε στη σκάλα με τα κάγκελα, στο σοσιαλιστικό περιβάλλον του νοσοκομείου… Από πού αντλείς αυτή την αγάπη για την αρχιτεκτονική;
Στον Κινούμενο Στόχο αυτοί οι μεγάλοι ουρανοξύστες από μπετόν αποτελούσαν έναν από τους τρεις βασικούς χαρακτήρες της ταινίας και σε ολόκληρη την ταινία, σε κάθε πλάνο, κρύβουν τον ουρανό. Οι περισσότεροι θυμούνται την ταινία για αυτό. Η Παγίδα δεν έχει κάποιο τέτοιο διακριτικό οπτικό στοιχείο αλλά πιστεύω ότι έχει μία ολοκληρωμένη οπτική αλληλουχία. Ενδιαφέρομαι πολύ για την αρχιτεκτονική και τα περισσότερα βιβλία που έχω είναι για την αρχιτεκτονική. Ίσως να διάλεξα λάθος επάγγελμα.
Σκηνοθεσία: ΣΕΡΝΤΑΝ ΓΚΟΛΟΥΜΠΟΒΙΤΣ
Σενάριο: ΜΕΛΙΝΑ ΠΟΤΑ ΚΟΛΙΕΒΙΤΣ, ΣΕΡΝΤΑΝ ΚΟΛΙΕΒΙΤΣ, Βασισμένο στο θεατρικό έργο του ΝΕΝΑΝΤ ΤΕΟΦΙΛΟΒΙΤΣ
Πρωταγωνιστούν : ΝΕΜΠΟΖΑ ΓΚΛΟΓΚΟΒΑΤΣ, ΝΑΤΑΣΑ ΝΙΝΚΟΒΙΤΣ, ΜΙΚΙ ΜΑΝΟΛΟΒΙΤΣ, ΑΝΙΤΣΑ ΝΤΟΜΠΡΑ, ΜΠΟΓΝΤΑΝ ΝΤΙΚΛΙΤΣ, ΒΟΥΚ ΚΟΣΤΙΤΣ, ΒΟΖΙΝ ΤΣΕΤΚΟΒΙΤΣ
Μουσική: ΜΑΡΙΟ ΣΝΑΪΝΤΕΡ
Φωτογραφία: ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΙΛΙΤΣ
Μοντάζ: ΣΜΑΡΚΟ ΓΚΛΟΥΣΑΚ, ΝΤΕΓΙΑΝ ΟΥΡΟΣΕΒΙΤΣ
Χρονολογία παραγωγής: 2007
Χώρα παραγωγής: ΣΕΡΒΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΟΥΓΓΑΡΙΑ
Γλώσσα: ΣΕΡΒΟΚΡΟΑΤΙΚΑ
Διάρκεια: 106'
Διανομή: AMA FILMS
Διακρίσεις:
Μεγάλο Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σόφιας 2007
Πρόταση Σερβίας για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας 2008
Κριτική της ταινίας
Βασισμένο στο πετυχημένο θεατρικό έργο του Nenad Teofilovic, ο φέρελπις Σέρβος σκηνοθέτης Srdjan Golubovic φτιάχνει ένα σύγχρονο φιλμ νουάρ με δραματικές προεκτάσεις και ηθικά διλήμματα, το οποίο ενθουσίασε κοινό και κριτικούς, κέρδισε το μέγα βραβείο του Φεστιβάλ της Σόφιας.
Στη μετά-Μιλόσεβιτς Σερβία, με τον απόηχο των πρόσφατων πολέμων να δονεί ακόμη το μυαλό και την ψυχή των κατοίκων της, o αρχιτέκτονας Μλάντεν, ο οποίος ζει με την καθηγήτρια γυναίκα του και τον αγαπημένο τους γιο ευτυχισμένες μέρες, καλείται να πάρει σκληρές αποφάσεις, όταν πρέπει να εξασφαλίσει αρκετές χιλιάδες ευρώ για να χειρουργηθεί το παιδί του που πάσχει από μια βαριάς μορφής καρδιοπάθεια. Του γίνεται πρόταση να δολοφονήσει έναν ισχυρό άντρα του επιχειρηματικού κόσμου με αντάλλαγμα τα απαιτούμενα χρήματα και μπροστά στη ζωή του αγαπημένου του προσώπου, δεν βάζει τίποτε. Εξωθείται λοιπόν στο να λάβει ασυμβίβαστες με τον χαρακτήρα του και τον εσωτερικό του κόσμο αποφάσεις.
Τα πράγματα περιπλέκονται όταν διαπιστώνει ότι γνωρίζει και συμπαθεί την γυναίκα και την κόρη του υποψηφίου θύματος και, κυρίως, όταν εκείνη αποφασίσει να τον βοηθήσει στο πρόβλημά του…..
Νέστορας Πουλάκος [cine.gr]
2. Συνέντευξη του σκηνοθέτη στον Bernd Buder για Berlinale (Ιανουάριος 2007)
Πώς προέκυψε η ιδέα για την ταινία;
Οι εφημερίδες στη Σερβία είναι γεμάτες αγγελίες μέσα από τις οποίες οι άνθρωποι ζητούν βοήθεια για τα πολύ άρρωστα παιδιά τους. Θυμάμαι το αίσθημα που είχα όταν είδα για πρώτη φορά αυτές τις αγγελίες: είχα σοκαριστεί. Αλλά συνέβη ό,τι ακριβώς συμβαίνει και με τις ειδήσεις για τις φυσικές καταστροφές: την ίδια ημέρα προκαλούν φόβο, συμπάθεια και θλίψη αλλά την επόμενη μέρα έχουν κιόλας ξεχαστεί.
Οι πρωταγωνιστές είναι άνθρωποι μορφωμένοι που ανήκουν στη μεσαία αστική τάξη. Ο αρχιτέκτονας Mladen και ο γιατρός που χειρουργεί το παιδί έχουν και οι δύο το ίδιο αυτοκίνητο, το 30χρονο Renault r4. Θυμούνται μάλιστα ότι πριν 3 δεκαετίες το συγκεκριμένο αυτοκίνητο είχε διαφημιστεί ως ο "μικρός γίγαντας".
Ο Mladen και η Marija έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο αλλά επιβιώνουν με δυσκολία σε αυτή την νέα εποχή και τις νέες συνθήκες ζωής. Επειδή ακριβώς το να τα «καταφέρνεις» -όπως λέει η Marija σε μία σκηνή- σημαίνει «ξεπερνάς τα όρια της ηθικής». Είναι άνθρωποι φυσιολογικοί, αξιοπρεπείς, καλοί. Η Παγίδα αφορά έναν άνθρωπο φυσιολογικό ο οποίος γίνεται δολοφόνος. Αφορά έναν άνδρα ο οποίος ποτέ δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να σκοτώσει, και την κατάρρευση όλων των ηθικών αξιών στις οποίες πίστευε. Το Renault 4 είναι το κοινό στοιχείο του Mladen και του γιατρού. Ως αυτοκίνητο, το R4 ήταν το σύμβολο της μεσαίας αστικής τάξης, που πλέον δεν υφίσταται στη Σερβία. Στη σημερινή Σερβία που διαρκώς αλλάζει υπάρχουν οι πάρα πολύ πλούσιοι και οι πάρα πολύ φτωχοί. Το R4 τώρα συμβολίζει τη φτώχια αυτών των χαρακτήρων καθώς και την ανικανότητά τους να προσαρμοστούν στη νέα κοινωνία που ζουν.
Πόσο εξοικειωμένος είσαι με τέτοιες εμπειρίες, του καθημερινού δηλαδή αγώνα για επιβίωση;
Η Παγίδα είναι μία ταινία για τους φίλους μου: μορφωμένους, έξυπνους και τίμιους ανθρώπους που πίστευαν ότι οι αξίες που έχουν αρκούν για μία φυσιολογική ζωή. Δυστυχώς, η δεκαετία του ‘90 δημιούργησε στη Σερβία κάποιες νέες αξίες που δεν ξέραμε από πριν την ύπαρξή τους.
Από την άλλη, έχουμε το πολυτελές lifestyle του σκοτεινού επιχειρηματία. Η ταινία σου δίνει αυτό το τμήμα της κοινωνίας στο πρόσωπο της Anica Dobra ως τη γυναίκα του γκάνγκστερ που ψάχνει για έναν "καλό άνθρωπο"…
Στη δεκαετία του ΄90 οι γκάνγκστερ στη Σερβία τριγυρνούσαν με αθλητικές φόρμες, κουβαλούσαν όπλα, τα κεφάλια τους ήταν ξυρισμένα. Ήταν bodybuilders και έμοιαζαν σαν μπουλντόγκς. Οι σημερινοί γκάνγκστερ ή για να είμαστε πιο ακριβείς οι μεγιστάνες επιχειρηματίες, είναι άνθρωποι καλοντυμένοι, μορφωμένοι και με καλούς τρόπους. Ανήκουν σε ένα χειραφετημένο τμήμα της κοινωνίας – την ελίτ. Οι γυναίκες τους είναι όμορφες και έξυπνες και οι ίδιοι είναι καλοί σύζυγοι και στοργικοί πατεράδες. Αλλά το χρήμα τους είναι ματωμένο. Και αυτό είναι που χαρακτηρίζει αυτή τη μεταβατική περίοδο.
Όπως και στην προηγούμενη μεγάλου μήκους ταινία, τον Κινούμενο στόχο (Absolute hundred), αρνείσαι να δημιουργήσεις «ασπρόμαυρους» χαρακτήρες. Βλέπουμε το Mladen, ο οποίος ενώ αρχικά παρουσιάζεται ως στοργικός πατέρας, σταδιακά μετατρέπεται σε ένα είδος διαβόλου. Ποια ήταν η αρχική ιδέα; Να δείξεις τη συναισθηματική ισορροπία των ανθρώπων όταν πλέον δεν έχουν άλλα οικονομικά και ψυχολογικά αποθέματα; Ή να δημιουργήσεις μία μεταφορά για την κατάσταση της σερβικής κοινωνίας;
Τίποτα στη ζωή δεν είναι ξεκάθαρα άσπρο ή μαύρο. Κανείς από εμάς δεν είναι απόλυτα καλός ή απόλυτα κακός. Η Παγίδα είναι για έναν καλό άνδρα ο οποίος σταματά να είναι καλός. Η αλλαγή του από ένα στοργικό πατέρα σε δαίμονα είναι σταδιακή, με έντονο το συναίσθημα του αυτό-οίκτου και της δειλίας. Δεν ήθελα αυτή η αλλαγή να είναι διακριτή παρά μέχρι τη σκηνή που ο Mladen εισβάλει στο σπίτι του Miloš. Αυτή είναι η σκηνή όπου βλέπουμε το Mladen με ένα πρόσωπο διαφορετικό… έναν άντρα εντελώς διαφορετικό.
Στο σημείο αυτό μοιάζουν Ο Κινούμενος στόχος και Η Παγίδα, καθώς και οι δύο ταινίες διαπραγματεύονται την κατάρρευση των ηθικών αξιών στις οποίες πίστευαν οι πρωταγωνιστές, και την επίδραση που οι κοινωνικές συνθήκες έχουν στις ζωές τους. Ο Κινούμενος στόχος είναι μία ταινία για το θυμό και την απόγνωση. Είναι μία ταινία ωμή, γεμάτη ενέργεια. Νομίζω πως Η Παγίδα είναι μία ταινία περισσότερο ώριμη, που αφορά την απογοήτευση, γιατί έξι χρόνια μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς, εξακολουθούμε να μη ζούμε σε μία κοινωνία καλύτερη. Το σύστημα των κοινωνικών αξιών δεν είναι διαφορετικό από ότι ήταν. Κι εμείς εξακολουθούμε να είμαστε μισαλλόδοξοι και εγωιστές.
Η ταινία δείχνει τα αποτελέσματα της οικονομικής και ηθικής παρακμής της κοινωνίας: ο άντρας που διατάζει το φόνο, για παράδειγμα, παρουσιάζει τον εαυτό του ως μέλος μίας ομάδας από ανθρώπους με υψηλό το πατριωτικό φρόνημα. Πώς μπορούν οι βασικές ηθικές αξίες να αναδομηθούν;
Αυτοί που αυτό-αποκαλούνται πατριώτες μάς κοστίζουν πολλά. Στο όνομα αυτού του δήθεν πατριωτισμού, έχουν δολοφονήσει, κλέψει και αποκτήσει πλούτη. Ακόμη και σήμερα, στις πολυτελείς τους βίλες, πιστεύουν ειλικρινά ότι έχουν πράξει σωστά. Η αλλαγή στην κοινωνική συνείδηση είναι μία διαδικασία δύσκολη. Μόνο μέσα από την ομολογία και τη συνειδητοποίηση ότι έχουν κάνει φρικτά πράγματα μπορούν να φθάσουν στην κάθαρση και να εξαγνιστούν. Μόνο όταν όλοι στη Σερβία συνειδητοποιήσουν ότι ο Μιλόσεβιτς δεν ήταν ήρωας αλλά εγκληματίας πολέμου, αποτυχημένος και κλόουν, μόνο τότε θα έχουμε πραγματικά μία ευκαιρία…
Η διασταύρωση όπου βλέπουμε το Mladen να σταματά κάθε μέρα με το κόκκινο "μικρό γίγαντα" έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία;
Κάποια χρόνια πριν, σταμάτησα σε ένα φανάρι στη γειτονιά όπου μεγάλωσα, μέσα στο Opel Kadett του 1988. Δίπλα μου ήταν ένα νέο Touareg SUV και δίπλα ακριβώς από αυτό ένα σκουριασμένο Fiat του 1970 και κάτι. Από το πλάι ήρθε ένα 10χρονο γυφτάκι να πλύνει το παρμπρίζ. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι στο ίδιο σημείο. Ταυτόχρονα, και οι τέσσερίς μας ζούμε στην ίδια γειτονιά αλλά ανήκουμε σε εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Αυτό είναι χαρακτηριστικό για το Βελιγράδι. Η διασταύρωση είναι μία μεταφορά για τις διαφορές αυτές στη σύγχρονη Σερβική κοινωνία. Και η σκηνή με τους γύφτους στο "little Diana" είναι ένας φόρος τιμής σε ένα όμορφο ντοκιμαντέρ, το Pretty Diana, σε σκηνοθεσία του Boris Mitić. Είναι μία ταινία που μου θυμίζει τους Los Olvidados του Louis Buñuel.
Η αρχιτεκτονική έχει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στις ταινίες σου. Στην Η Παγίδα, το βλέπουμε στη σκάλα με τα κάγκελα, στο σοσιαλιστικό περιβάλλον του νοσοκομείου… Από πού αντλείς αυτή την αγάπη για την αρχιτεκτονική;
Στον Κινούμενο Στόχο αυτοί οι μεγάλοι ουρανοξύστες από μπετόν αποτελούσαν έναν από τους τρεις βασικούς χαρακτήρες της ταινίας και σε ολόκληρη την ταινία, σε κάθε πλάνο, κρύβουν τον ουρανό. Οι περισσότεροι θυμούνται την ταινία για αυτό. Η Παγίδα δεν έχει κάποιο τέτοιο διακριτικό οπτικό στοιχείο αλλά πιστεύω ότι έχει μία ολοκληρωμένη οπτική αλληλουχία. Ενδιαφέρομαι πολύ για την αρχιτεκτονική και τα περισσότερα βιβλία που έχω είναι για την αρχιτεκτονική. Ίσως να διάλεξα λάθος επάγγελμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου