Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2018

Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ / TESTROLES ES LELEKROL (2017)

Σκηνοθεσία: Ιλντικο Ενιέντι

Σενάριο: Ιλντικο Ενιέντι

Ηθοποιοί:  Αλεξάντρα Μπορμπέλι, Γκέζα Μορτσάνιι

Κατηγορία: Δράμα

Χώρα: Ουγγαρία

Γλώσσα : Ουγγρικά

Διάρκεια: 116΄

Διακρίσεις: Χρυσή Άρκτος Φεστιβάλ Βερολίνου 2017. Υποψήφια για Όσκαρ Ξενόγλωσσης ταινίας 2018.

Δύο εσωστρεφείς άνθρωποι ανακαλύπτουν κατά τύχη ότι μοιράζονται το ίδιο όνειρο κάθε βράδυ. Αισθάνονται αμήχανοι, δύσπιστοι και φοβισμένοι. Διστακτικά, θα δεχτούν αυτή την παράξενη σύμπτωση και θα επιδιώξουν να αναπαράγουν στο φως της ημέρας αυτά που συμβαίνουν στο όνειρό τους. Μια ταινία για τους φόβους και τις αναστολές του να «ανοίγεται» κανείς σε άλλους και για το πόσο συναρπαστικό μπορεί να είναι όταν τελικά συμβαίνει.

Ολα ξεκινούν από μια γαλήνια σκηνή όπου ένα θηλυκό κι ένα αρσενικό ελάφι κινούνται μαζί αργά σε ένα σιωπηλό και χιονισμένο τοπίο. Ακολουθεί ένα μικρό ρεαλιστικό σοκ, καθώς η μεταφορά μας σε ένα εργοστάσιο παραγωγής κρέατος μας κάνει μάρτυρες της μετα¬τροπής των άτυχων βοοειδών σε γδαρμένα σφάγια εντός ελαχίστου χρόνου. Η πρώτη είναι μια ονειρική σεκάνς, ενώ η δεύτερη αφορά την καθημερινότητα ενός αποστειρωμένου χώρου στον οποίο εργάζονται ο Έντρε και η Μαρία. Αυτός είναι οικονομικός διευθυντής, του οποίου το αριστερό¬ χέρι είναι παράλυτο, ενώ εκείνη είναι η καινούργια υπεύθυνη του ποιοτικού ελέγχου, μια όμορφη μα εσωστρεφής γυναίκα με σύνδρομο Άσπεργκερ.

Όπως δηλώνει και ο τίτλος της, η «Ψυχή και το Σώμα» αντιπαραθέτει «αντίθετες» μεταξύ τους έννοιες (άντρας – γυναίκα, ελεύθερα ελάφια – φυλακισμένες αγελάδες, όνειρο – πραγματικότητα, σωματική – ψυχική αναπηρία), αναζητώντας την πιθανή σύνδεσή τους, η οποία αρχικά μοιάζει από εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη. Και αυτό διότι ό,τι περιβάλλει τους ήρωες λειτουργεί ως περιορισμός (εξαιρετική χρήση των ψυχαναλυτικών συμβόλων) σε μια μοναχική και αλλοτριωμένη ρουτίνα από την οποία δεν μπορούν να -διαφύγουν).

Ο Έντρε κοιμάται, ξυπνάει, τρώει μόνος και ακόμη κι όταν κάνει ένα βράδυ έρωτα με μια συνάδελφό του, της ζητά να επιστρέψει στο σπίτι της για να μείνει μόνος. Η Μαρία κινείται σαν ρομπότ και δεν μιλάει σε κανέναν στη δουλειά. Επισκέπτεται έναν ψυχίατρο, ο οποίος μάταια προσπαθεί να την πείσει να μη φοβάται την επαφή, κυριολεκτικά και μεταφορικά, με τους άλλους ανθρώπους. Αυτό όμως που εντελώς απρόσμενα θα φέρει τους δύο αντικοινωνικούς χαρακτήρες κοντά, είναι τα κοινά όνειρα που βλέπουν κάθε βράδυ. Κάτι το οποίο η (επιστημονική) λογική αδυνατεί να καταλάβει, λειτουργώντας και αυτή σαν άλλο ένα εμπόδιο:  η ψυχολόγος που παίρνει συνεντεύξεις από το προσωπικό του εργοστασίου και ανακαλύπτει πρώτη αυτήν τη σύμπτωση θεωρεί πως πρόκειται για κακόγουστο αστείο απέναντί της.

Περνώντας με αριστοτεχνικούς ελιγμούς από την κωμωδία στο δράμα στην ίδια σκηνή και με εικαστική ψυχρότητα η οποία αναδεικνύει μέσα από τους φωτισμούς (σκοτεινά εσωτερικά σπιτιών – φωτεινοί χώροι εργοστασίου) και τα καδραρίσματα την αδυναμία ανθρώπινης επικοινωνίας, η Ενιέντι συνθέτει ένα πολυεπίπεδα αμήχανο, συναισθηματικά παγωμένο σύμπαν, το οποίο αναζητά διαφυγή σε μια ονειρική πραγματικότητα (θεματική που κυκλοφορεί σχεδόν σε όλες τις ταινίες της). Η αριστουργηματική σκηνή στην μπανιέρα, τρομακτική, σπαρακτική και ταυτόχρονα σαρκαστική, υποδεικνύει πόσο επώδυνα λυτρωτική είναι η απόδραση μέχρις εκεί, κορύφωση μιας συναρπαστικής κινηματογραφικής διαδρομής που ξεγεννά από το φτηνότερο ρεαλισμό τις ποιητικότερες ιδέες και απέσπασε τη Χρυσή Άρκτο και το βραβείο κριτικών στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου.