Κάθε ψέμα κρύβει μια αλήθεια

Kawasakiho ruze/Kawasaki's Rose
Παρασκευή 16/11/2012 Καρλόβασι
Σάββατο 17/11/2012 Σάμος 
Είδος: Δράμα
Παραγωγής: 2009
Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 13-01-2011
Διάρκεια: 100΄
Διανομή: Ama Films
Χρώμα: Έγχρωμο
Χώρα προέλευσης: Τσεχία
Γλώσσα: Τσεχικά
Σκηνοθεσία: Jan Hrebejk
Σενάριο: Petr Jarchovský
Πρωταγωνιστούν: Lenka Vlasáková,Milan Mikulcík,Martin Huba

Διακρίσεις
Υποψήφιο για όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας. Βραβείο C.I.C.A.E. και
Οικουμενικό Βραβείο, Φεστιβάλ Βερολίνου.

Περίληψη
Ο διακεκριμένος ψυχίατρος Πάβελ Γιόσεκ πρόκειται να τιμηθεί με το «Memory
of the Nation» από την κυβέρνηση της Τσεχίας για το επιστημονικό έργο του και
την προσφορά του στην πατρίδα. Τόσο η όμορφη γυναίκα του όσο και η γοητευ-
τική κόρη του είναι πολύ χαρούμενες γι’ αυτό το βραβείο. Όμως ο Λούντεκ, ο
γαμπρός του, ο οποίος εργάζεται στην ερευνητική ομάδα που κινηματογραφεί
τη ζωή του Πάβελ, ανακαλύπτει ότι ο πεθερός του βρισκόταν στη λάθος πλευρά
της ιστορίας πίσω στα χρόνια της Κομμουνιστικής Τσεχοσλοβακίας. Ο Πάβελ,
παρά την επικείμενη βράβευσή του, δεν είναι και τόσο ηθικά άμεμπτος όσο πολ-
λοί πιστεύουν, καθότι στο παρελθόν είχε συνεργαστεί με τις μυστικές υπηρεσίες
ενώ στη συνέχεια συμπορεύτηκε με το καθεστώς που υπάρχει αυτή τη στιγμή
στη χώρα. Η οικογένεια του Γιόσεκ και οι κοντινοί τους φίλοι προσπαθούν τώρα να
δουν πώς θα διαχειριστούν αυτά τα θέματα, που θα προκύψουν.

Κριτική
Ο ψυχίατρος Πάβελ Γιόσεκ,πρόκειται να τιμηθεί με το μετάλλιο της μνήμης του
έθνους, τόσο για το επιστημονικό του έργο, όσο και για την αντιστασιακή του
δράση ενάντια στο απολυταρχικό καθεστώς της πρώην κομμουνιστικής Τσεχοσ-
λοβακίας. Ο πράος, σοφός και δίκαιος καθηγητής και η σύζυγός του θα έρθουν
ωστόσο αντιμέτωποι με το γεμάτο ερωτήματα παρελθόν τους, όταν ο γαμπρός
τους που συμμετέχει στο τηλεοπτικό συνεργείο που κινηματογραφεί τη ζωή του
Πάβελ ενόψει της βράβευσής του βρεθεί μπροστά σε αποκαλυπτικά στοιχεία για
την πραγματική δράση του καθηγητή. Εκκινώντας από την οικογενειακή ζωή
του ηλικιωμένου ζευγαριού και περνώντας από σαράντα κύματα, αρκετές πα-
ράλληλες ιστορίες και τις μνήμες του πρόσφατου παρελθόντος που ακόμα και
σήμερα και για όσο ζουν θα κατατρέχει αρκετούς «συνεργάτες» του τότε καθεστώ-
τος, ο Τσέχος σκηνοθέτης επιχειρεί μια άλλη ανάγνωση όσων συμμετέχουν με
τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε ιστορικά γεγονότα ύψιστης σημασίας για τις ζωές
των ανθρώπων. Μακριά από διαχωρισμούς τύπου άσπρο-μαύρο και με ήπιο
τρόπο θα έλεγα ότι δίνει μια ευκαιρία σεόλους τους εμπλεκόμενους να σκεφτούν
την τότε στάση τους, να μετανοήσουν, να λυτρωθούν και να λυτρώσουν όσους αδί-
κησαν και τους ανθρώπους που είναι γύρω τους. Κι αν στην Ελλάδα μας ισχύει
μια ιδιότυπη… ομερτά για τα διάφορα εγκλήματα του πρόσφατου παρελθόντος,
σε χώρες του πρώην σοσιαλιστικού μπλοκ που προσχώρησαν στον φιλελεύ-
θερο καπιταλισμό, το συγκεκριμένο παρελθόν αποκαλύπτεται καθημερινά και
επηρεάζει τις ζωές πολλών ανθρώπων αν και μάλλον για άλλους λόγους από αυ-
τούς που θα επιθυμούσε ο σκηνοθέτης του "Κάθε Ψέμα Κρύβει μια Αλήθεια",
για το χρέος δηλαδή διατήρησης της μνήμης. Εκεί νομίζω ότι διαφοροποιείται
ουσιαστικά αυτή η ταινία από τις "Ζωές των Άλλων" με τις οποίες συνδέθηκε από
αρκετούς. Διότι εδώ δεν έχουμε γενικά μια «αποκάλυψη» των φρικτών μεθόδων
των μυστικών υπηρεσιών ενάντια σε αντιφρονούντες αλλά περισσότερο μια προ-
σπάθεια ανάδειξης της συμμετοχής ανθρώπων που δεν είναι τέρατα ή άγιοι
στα ιστορικά γεγονότα. Στην ανάγκη διατήρησης της ορθής μνήμης, στην κατα-
νόηση, τον καταλογισμό των όποιων ευθυνών σε όσους αναλογούν και τελικά
στη συγχώρεση και τη συμφιλίωση.
Γιάννης Δηράκης